جوان در انديشه ي استاد مطهري

برخورد بزرگترها بايد با نسل جوان بر اساس واقع بيني، منطق و استدلال باشد. زيرا اگر به سؤالات و احساسات پاك نسل جوان پاسخ منطقي و درست داده نشود موجب سرخوردگي و نااميدي و نهايتا - طغيان نسل جوان خواهد شد.

جموع دوران زندگي بشر در سه مرحله خلاصه مي شود: كودكي، جواني، پيري. ايام جواني رسيدن به مرتفع ترين و عالي ترين منازل زندگي است. در ديدگاه جوانان مناظر زيبا و چشم اندازهاي دل پسند، بسيار است، روح بلند جوانان لبريز از آمال و آرزو و سرشار از عشق و اميد است. از سويي ديگر يكي از بزرگ ترين سرمايه هاي هر كشور نيروي انساني آن است و مهمترين نيروي انساني هر كشور را در نسل جوان آن كشور مي توان يافت. قدرت و نيروي جواني است كه ني تواند بر مشكلات زندگي فايق آيد و راه هاي سخت را آسان كند.

آيين مقدس اسلام، يكي از نعمت هاي بزرگ الهي و از سرمايه هاي بزرگ سعادت در زندگي بشر را «جواني» مي داند. در اين باره حضرت علي (ع) مي فرمايد:

«دو چيز است كه مردم قدر و قيمت آنها را نمي شناسند، مگر زماني كه آن دو را از دست داده باشند، يكي جواني و ديگري تندرستي است.»

علامه شهيد استاد مرتضي مطهري يكي از موفق ترين انديشمندان اسلامي بود كه با روحيات و نيازهاي روحي و فكري جوانان آشنا بود. و چون زبان نسل جوان را مي دانست و مي فهميد، پيام اين نسل را مي شنيد و متناسب با نيازهاي جوانان به موقع و به جا به وسيله ي آثار ارزشمندش با آنان ارتباط ايجاد مي كرد.

استاد مطهري با اشاره به اين سخن آموزنده حضرت علي (ع) كه مي فرمايد: «اگر ذهن جوانان ما با مطالب حق پر نشود، با مطالب ناحق پر خواهد شد.» تمام سعي و كوشش خود را نمود تا جوانان را باحقايق اسلام آشنا سازد.

تعريف جوان

استاد مطهري جوان را به دو صورت تعريف مي كند: تعريف اول اين كه جوان شخصيتي است داراي سن خاص و حالات روحي و رواني و نيازهاي مخصوص. و تعريف دوم ايشان از جوان اين است كه جوان كسي است كه به خاطر تحصيلات و سواد و آشنايي اش با انديشه هاي جديد، داراي فكر نو و سؤالات تازه است و حاضر نيست مانند جوانان نسل گذشته بدون دليل عقلي و منطقي همه چيز را بپذيرد. به عبارت ديگر، جوانان امروز چشم و گوششان بيشتر باز شده است و به همين دليل است كه رهبري، ازشاد و هدايت جوانان امروز به مراتب مشكل تر از نسل جوان كذشته است. استاد مطهري معتقد بود كه اگر براي هدايت و رهبري نسل جوان امروزي فكر اساسي نشود، آينده جامعه ايران به طور كلي از دست خواهد رفت.

برخورد با نسل جوان

از مسائل مهم رهبري ديني نسل جوان، نحوه برخورد افراد با نسل جوان است. برخورد بزرگترها بايد با نسل جوان بر اساس واقع بيني، منطق و استدلال باشد. زيرا اگر به سؤالات و احساسات پاك نسل جوان پاسخ منطقي و درست داده نشود موجب سرخوردگي و نااميدي و نهايتا - طغيان نسل جوان خواهد شد.

متأسفانه امروزه آن چنان كه بايد و شايسته است با مسائل و مشكلات نسل جوان به طور دلسوزانه و منطقي برخورد نشده است. و استاد مطهري از اين برخورد غلط با جوانان بسيار ناراحت بود و مي گفت: روشي كه ما (روحانيان و مربيان ديني) در مقابل نسل جوان در پيش گرفته ايم همان روش دهان كجي، انتقاد و سرزنش نسل جوان مي باشد كه اين شيوه درست نيست. اگر بدون احترام گذاشتن به نسل جوان بخواهيم نسبت به مسائل و احساسات پاك جوانان بي تفاوت باشيم، محال است كه بتوانيم جلوي انحرافات ديني و اخلاقي نسل آينده جوان را بگيريم. رهبران فكري جامعه ايران اگر خواهان هدايت و ارشاد و رهبري نسل جوان باشند چاره اي جز اين ندارند كه از نزديك با درد و رنج جوانان آشنا شوند و با زبان و منطق آشنا گردند. امّا افسوس كه پيش از آن كه ما فكري به حال اين نسل سازنده كنيم، دشمنان دين ما درد اين نسل را يافتند و دوايي مسموم به آنان دادند.

استاد مطهري فعاليت هاي يزرگان دين را در زمينه ي رهبري و هدايت نسل جوان كافي نمي داند و مي فرمايد:

ما به قدر كافي در زمينه هاي مختلف اسلامي، كتاب به زبان روز عرضه نكرده ايم. اگر ما به قدر كافي آب زلال و گوارا به انسان جوان مي داديم نسل جوان به سراغ آب هاي آلوده (گناهان) نمي رفتند. پس راه مقابله و مبارزه با انحراف نسل جوان اين است كه مكتب اسلام را در همه زمينه ها با زبان روز به طور صحيح عرضه كنيم. استاد مطهري به عنوان يك شخصيت روحاني و حوزه اي مي گويد بايد روحانيون بزرگ ما كارهاي علمي و فكري خود را ده برابر كنند تا بتوانند پاسخگوي نسل جوان امروز باشند. استاد مطهري در هشدار به طبقه روحانيت در حوزه مي گويد: بقا و دوام روحانيت و اسلام به اين است كه روحانيت دين به انتظارات نسل امروزي توجه كنند چون انتظازات نسل گذشته تفاوت اساسي دارد. استاد مطهري برخلاف كساني كه نسل جوان را يك نسل خام و احساسي و غيرپخته مي داند معتقد است كه بر عكس نسل جوان نسلي لجوج نيست، بلكه آمادگي زيادي براي دريافت حقايق ديني دارد.

الگوي عملي نسل جوان

نسل جوان ميزان تبعيت و تأثير پذيرش از ديگران بسيار بالاست در نتيجه نسل جوان احتياج به الگوي مناسب دارد. و اين الگو اگر اهل عمل باشد يعني بيش از آنچه كه حرف مي زند خود عمل مي كند، مي تواند رهبري نسل جوان را به عهده بگيرد. استاد مطهري مي گويد:

اگر نسل جوان ما بين گفتار و كردار رهبران ديني تضادي ببيند، نمي تواند به انديشه و فكر آنان اعتماد كند و از آنان پيروي نمايد. پس بايد براي هدايت و رهبري نسل جوان گام هاي نظري و عملي برداريم تا بتوانيم نسل جوان را با مسائل ديني آشنا سازيم.

منبع: