نقد و قند(ظرافت¬های روان شناختی اعتراض، انتقاد و پیشنهاد)

اصل «انتقاد» در لغت یعنی مشخص کرد خالص و خوب از ناخالص و بد، ولی در فرهنگ رائج به دلیل ندانستن شیوه-های انتقاد و مخلوط شدن آن با «انتقام» مردم حس خوشایندی نسبت به آن ندارند. انتقاد به معنی دقیق نوعی، «جراحي رواني برای خارج کردن غده و تومور عیب» است و هر جراحي با درد همراه است. پس ابتدا بايد فرد به اتاق بي هوشي برده شود و سپس عمل جراحي انجام شود و غدة عیب را بر داريم و سپس بخيه كنيم و براي جلوگيري از درد پس از عمل از مُسكّن استفاده كنيم. بنابراین انتقاد باید كاملاً روش روان شناختي باشد و غير مستقيم.
- بهترین نوع انتقاد روش ساندويچي است. در ساندويچ فلفل وجود دارد، اما لابه لاي مواد غذاي ديگر. اعتراض بايد پيچيده در بيان نقاط مثبت فرد باشد تا احساس حمله، طرد شدن و... نكند و در پي دفاع و مقابله به مثل نباشد.
2- از بيان انتقاد و اعتراض هاي متعدد در يك جلسه جداً خود داري كنيد.
3- از شيوة غير مستقيم مثل داستان، نمایان کردن الگوها و... كمك بگيرد.
4- بحث و بگو مگو ممنوع.
5. در حضور ديگران نباشد که امام علی(علیه السلام) فرمود: نُصحُک بینَ الملاءِ تقریعٌ؛ نصیحتت وسط جمع سبب کوبیدن شخصیت دیگری است.
6- گاهي، بیان انتقاد در قالب نامه، نوار كاست بهتر جواب ميدهد.
7- برای شروع، «انتقاد از خودتان» بد نیست. به یک نمونه از اشتباه خودتان اشاره کنیدتا پذیراتر شود و در صدد دفاع نباشد.
8- صفات و عادت بد به «تدریج» ایجاد می شود، برای اصلاح آنها به طرف مقابل زمان بدهيم. انتظار بی عیب بودن نداشته باشید او هم مثل من و شما انسان است. به قول پروین اعتصامی، و گل بی علت و بی عیب خار ست.
9- سعی نکنید از او به خاطر اشتباهاتش اعتراف بگیرید.
10- از «دعا» كمك بگيريد. قلبها به دست خداوند مقلب القلوب است. حضرت موسي وقتی خواست با فرعون سخن بگويد: نرمش در گفتار، دعا براي شرح صدر خود و تفهيم كلام به او و كمك از فردي كه شيوه نيكو و رسا داشت، کمک گرفت.
11- از «افراد با نفوذ و محبوب» او، به شكل غير مستقيم كمك بگيريد.
12- «آيه الكرسي» را قبل از سخن گفتن و انتقاد بخوانيد.
13- «زمان سنجي» را از دست ندهيد زماني كه او از نظر رواني آماده پذيرش باشد
14. «مكان سنج» باشيد (هر سخن جا و هر نكته مكاني دارد)
15- «زبان سنج» باشيد به بار هيجاني كلمات و واژه ها توجه كنيد
16- «شخصيت سنج» باشيد ببینید او انعطاف پذير است يا يك دنده، خودشيفته است يا خودکم بین، منفي نگر است يا خوش بين، اجتماعي است يا منزوي، دمدمي مزاج است يا با ثبات.
17- به «تفاوتهاي جنسيتي زن و مرد» توجه كنيد، مثلا مرد اقتدار دارد و زن وابسته، زن عاطفي و مرد منطقي.
18- خاتمه ای «شیرین» ایجاد کنید. بابيان صفات مثبت او، نه تملق و دو رويي، بحث را خاتمه دهيد. خاتمه شيرين مهم است .خاتمه بد مانندآخرين تخمه است که مي خوريم. اگر بد باشد مزه دهن و همة مغزتخمه هایي که خورده ایم را خنثي ميكند.
انتقاد، سخته نه؟ بالاخره با انسان، موجود ناشناخته، سر و کار داریم، نه یک ماشین و یا حیوان. با ظرافت و نرمی بايد با انسان ها برخورد و رفتار كرد به همين دليل است كه یک ضرب المثل مي گويند: «ارتباطات يك هنر است»؛ بله اين يك مهارت است و نياز به مطالعه، تمرين مستمر و ذوق دارد .